Bierdiajew i Kant

Abstrakt

W artykule podejmuje się kwestię obecności filozofii Immanuela Kanta w myśli Mikołaja Bierdiajewa. Problem przedstawia się na tle recepcji myśli Kanta w Rosji i w obrębie immanentnej problematyki Bierdiajewowskiej myśli. Ukazuje się tak afirmatywną, jak i krytyczną stronę podejścia Bierdiajewa, podkreślając w tym pierwszym aspekcie znaczenie Kantowskiego odróżnienia świata wolności (noumenalnego) oraz konieczności (fenomenalnego) w ukształtowaniu się metafizyki wolności Bierdiajewa, w tym drugim aspekcie "meonizm" Kantowskiego krytycyzmu, utratę więzi z bytem. Wykazuje się, że Bierdiajew w swej pozytywnej propozycji wykracza zarówno poza stanowisko rosyjskich ontologistów (np. Władimir Ern), jak i egzystencjalistów (np. Lew Szestow), a jego krytyka nie tylko obnaża słabości transcendentalizmu, ale zarazem próbę stworzenia nowych ideowych fundamentów filozofii i kultury.