Nowa Europa a perspektywy polsko-niemieckiego zbliżenia

Abstrakt

Autor mówi o warunkach zbliżenia narodów (i krajów) polskiego i niemieckiego, nie posiłkując się analizą psychologiczną ani moralną. Podkreśla, że bliskość obu społeczeństw i krajów należy traktować nie jako postulat abstrahujący od wspólnej historii, lecz przeciwnie – jako zapoznaną jakość w pełni umotywowaną kulturowo i historycznie. Nie opowiada się za stworzeniem sztucznego układu ideowo-społecznych odniesień, lecz wskazuje kontekst poszukiwań i przewartościowań właściwy Europie Środkowej, w tym wypadku polski i niemiecki. Dostrzega rozliczne podobieństwa w autonarracji Niemców i Polaków, w języku i postawach inteligencji, wreszcie – w uwarunkowaniach geopolitycznych. Nie zrównuje sytuacji obu społeczeństw, uzmysławia jedynie pewne strukturalne pokrewieństwa, zauważalne, gdy zestawi się historie niektórych idei, losy wybranych pojęć (jak choćby „kultura” i „cywilizacja”). Ich wędrówkę i aktualizacje śledzi wraz z przemianami sytuacji społeczno-politycznej. Jest zainteresowany przede wszystkim intelektualnym (i inteligenckim) rezonansem tych przemian, ich humanistyczną reprezentacją. Słowa klucze: zbliżenie, modernizacja, kultura, cywilizacja, integracja