Książki i biblioteki w utopii (przeł. M. Murawska z udziałem autora)

Abstrakt

Motyw książek i bibliotek w powieściach należących do gatunku utopii można ująć co najmniej z trzech różnych perspektyw. Najpierw jest tematyzacja książki wewnątrz dzieł, która nawiązuje wyraźnie do problematyki budowania prawdopodobieństwa, statusu fikcji, stopnia autonomiczności światów wykreowanych pod jej znakiem. Następnie na utopie można spojrzeć jak na realizacje zapisujące się w szczególnie wyraźnie określony gatunek, czyli w serię, w niej zaś można obserwować i badać liczne i złożone relacje, które tworzące tę serię dzieła prowadzą między sobą, zastanawiając się też nad zagadnieniem samej seryjności i nad relacją między modelem gatunkowym a poszczególnymi jego realizacjami. Wreszcie znajdujemy utopie, gdzie wyimaginowany świat jest budowany za pomocą elementów pochodzących z odrębnej rzeczywistości literatury jako przestrzeni, gdzie dzieła są nie tylko produkowane, ale także dyskutowane, klasyfikowane i sądzone, gdzie utopia jest tylko pretekstem do dyskusji o samej literaturze. Bo i na odwrót można utrzymywać, że utopia jest literaturą. Słowa klucze: Utopia, fikcja, prawdopodobieństwo, gatunek literacki