Flux-kolekcja – kolekcja po końcu sztuki

Abstrakt

Jednym z nakreślonych przez G. Maciunasa celów Fluxusu była przemiana tradycyjnej sztuki, zniszczenie specjalnego statusu jej dzieła oraz twórcy, a także jej kolekcji, jednocześnie wszak i kolekcja, i relacje między sztuką a kolekcjonerstwem miały dla związanych z nim artystów znaczenie szczególne, odzwierciedlone w stosowanych przez adeptów tego nurtu procedurach twórczych. Przybierało to postać swoistych przenośnych muzeów, powielanych fluxusowych skrzynek (Fluxboxes), neseserów z różnorodnymi fluxusowymi przedmiotami (Fluxkits), i innych podobnych obiektów autorstwa m.in. G. Maciunasa, Ay-O, G. Brechta, R. Wattsa, R. Filliou, A. Køpkego, G. Hendricksa, A. Knowles, T. Saito, K. Friedmana. Zbiory dzieł fluxusowych z kolei można odczytywać jako laboratoryjną niemalże ilustrację współczesnego kolekcjonerstwa sztuki. Na ogół obok obiektów zbliżonych do tradycyjnych dzieł sztuki (malarstwa, rzeźby, grafiki) składają się na nie przedmioty, multiple, gry, druki, rękopisy, diagramy, schematy, a również scenariusze, notacje, druki akcydensowe, wreszcie fotografie oraz taśma magnetyczna i filmowa. Wcale nie poważną kolekcję artystyczną czy też archiwum to przypomina, a raczej śmietnik i skład makulatury oraz zbiór gadżetów. Fluxus zacierał bowiem różnice między kolekcją, archiwum, a biblioteką, niwelował podziały na dzieło, dokumentację, publikacje i to czemu w ogóle nie należał się status artystyczny (gadżety, gry, druki reklamowe). Całkiem nie adekwatne było tu więc tradycyjne rozumienie dzieła sztuki i kolekcji jako wyjątkowego poświęconego mu miejsca. Toteż zrazu kolekcjonowanie tych obiektów dotyczyło w zasadzie tylko „wtajemniczonych”, kręgu postaci najbardziej zaangażowanych, a głównie samych artystów, wiążąc się z ich „nieartystycznymi” produkcjami, edycjami druków i multipli. Twórcy najpoważniejszych kolekcji fluxusowych, na ogół zaprzyjaźnieni z artystami, współpracowali z nimi, wspierali finansowo i uczestniczyli w różnorodnych manifestacjach. Słowa klucze: kolekcjonerstwo, Fluxus, sztuka współczesna