Czytać Bergsona?

Abstrakt

W opinii autora recenzji książka Barbary Skargi Czas i trwanie. Studia o Bergsonie (1982) jest przede wszystkim dziełem filozoficznym. Nie zmienia tego nawet fakt, że niektóre jej partie posiadają bardziej wyrazisty zakrój historyczny. Jego zdaniem, autorka skupia się bowiem na tych elementach doktryny francuskiego myśliciela, które w jej oczach zachowały merytoryczną wartość, takich jak Bergsonowska koncepcja filozofii, jego epistemologia i po części teoria moralności i religii. Rezygnuje natomiast, jak uważa, z prezentacji witalistycznej metafizyki autora Ewolucji twórczej. Taki zabieg uznaje za trafny i stara się przybliżyć jego główne komponenty. Więcej miejsca poświęca Bergsonowskiej koncepcji intuicji. Nie tyle jednak kusi się o interpretację tej koncepcji, co wspiera niektóre tezy autorski w tym względzie, a inne zaopatruje znakiem zapytania. Zwraca też uwagę, że Skarga nie wszystkie swe tezy w pełni wyeksplikowała. Ostatecznie pośrednio zachęca do lektury książki Skargi, a wprost – do lektury prac Bergsona. Te ostatnie bowiem, przy pewnym odczytaniu, wciąż mogą być inspiracją do własnych filozoficznych poszukiwań.