Swobodna gra oparta na prawidłach. Na marginesie Kantowskiej Krytyki władzy sądzenia

Abstrakt

Proponowana w tekście analiza Kantowskiego systemu sądów estetycznych oparta została na metaforze gry i założeniu binarności terminów prawa i wolności. Kantow-ska analiza władzy sądzenia akcentuje opozycję przenikających się pierwiastków swobody i uporządkowania, opierając się na dualizmie ludzkich dążeń, tendencji do budowania zarazem systemów otwartych i zamkniętych. Sądy estetyczne i etyczne przedstawione są za pomocą modelu gry – systemu opartego na wolności posunięć, ograniczonych jednak siatką nadrzędnych reguł. Gra bowiem to system, w którym obowiązek podporządkowania się regułom współegzystuje z koniecznością wolnego wyboru strategii własnych posunięć. Kategoria gry stanowi także, w tym wywodzie, punkt wyjścia do rozważań nad Kantowskimi kategoriami geniuszu, wzniosłości czy dziełami sztuki, które prowokują swobodną grę naszych władz poznawczych.