Andrzej Walicki i przełom w badaniach historii filozofii polskiej

Abstrakt

Historiografia filozofii polskiej, jako wyodrębniona, samodzielna dyscyplina naukowa, dysponuje krótkim akademickim żywotem. Jej intensywny rozwój, zarówno w sensie instytucjonalnym, jak i treściowo - merytorycznym, przypadł na lata powojenne XX wieku. Intelektualnego tła dla dynamicznie przebiegających badań rodzimej tradycji filozoficznej dostarczały po 1956 r. procesy dekompozycji marksizmu oraz systemu komunistycznego. „Złoty okres badań” przypadł na dekadę lat siedemdziesiątych. Wielka w tym zasługa Andrzeja Walickiego - inicjatora, organizatora i koordynatora wszelkich krajowych poczynań badawczych w tym zakresie. Był on również autorem programu zawierającego „paradygmatycznie” nowe spojrzenie na metodologię badań rodzimej tradycji filozoficznej. Istotne novum propozycji Walickiego polegało na traktowaniu filozofii nie tylko jako formy poznania, lecz również, a nawet przede wszystkim, jako formy świadomości, a więc znaczącego fragmentu polskiej kultury narodowej. Przedstawione ujęcie przedmiotu historii filozofii polskiej pociągało za sobą szereg dalszych implikacji metodologicznych. Zaproponowana metodologia, obecna in concreto, w dziesiątkach prac filozofa promującego myśl polską poza granicami kraju, stała się już fragmentem świadomości metodologicznej niemal wszystkich badaczy zajmujących się problematyką. Podzieliła w ten sposób, w nieco ponad 40 lat po jej zaprezentowaniu, los banału, oczywistości. Trudno zaiste o większy sukces autora.