Filozoficzne wprowadzenie do lektury Marksa (przeł. A. Czarnacka)

Abstrakt

Najważniejszy w dorobku Marksa jest bez wątpienia korpus dzieł ekonomicznych. „Ekonomia” znaczy tu dwie rzeczy: z jednej strony, pewne realia, pewien obszar bardzo specyficznych zjawisk i reguł nimi rządzących. Z drugiej strony, pewną naukę, którą określać należy tym, co wydobywa ona z ogółu rzeczy istniejących i co tematyzuje jako przedmiot dla siebie swoisty. Tak też wiedzę, przedmiotem której będą realia ekonomiczne, określimy mianem „ekonomii politycznej”, którą pokrótce przedstawimy. W myśli Marksistowskiej zaczynają rywalizować dwa wątki: optymistyczna wizja postępującego wyzwolenia człowieka, która obiecuje rozwój sił produkcji, oraz równoległa do niej pewność filozofa, że nic nie może ani zaistnieć czy przetrwać poza zasięgiem praxis, a więc poza płomieniem życia. Kiedy życie ustaje w swoich wysiłkach, porty zamieniają się w mielizny, wszystko ginie, a śmierć wkracza w każdy kąt i każdą szczelinę. A jeśli mamy spojrzeć bez uprzedzeń na kraje, które próbowały tworzyć się w zgodzie z tym, co nazywamy marksizmem, jeśli obwieszczamy klęskę socjalizmu w XX wieku, przyznajmy, że źródeł tej porażki nie da się odnaleźć w myśli samego Marksa, a w szczególności nie jest za nią odpowiedzialna jego pełna patosu intuicja, zgodnie z którą istotą bytu i rzeczywistości jest życie.