Fenomenologiczne określenie cielesnego podmiotu w świetle kartezjańskich analiz Michela Henry’ego i Jeana-Luca Mariona

Abstrakt

Fenomenologiczne określenie subiektywności jako cielesności znajduje znaczące wsparcie w odwołaniu się do klasycznej myśli Descartesa, co potwierdzają liczne analizy prowadzone przez Merleau-Ponty’ego, Levinasa, Henry’ego czy Mariona. Mimo że w głównym dziele tego ostatniego, Będąc danym, filozof donacji raczej unika bezpośrednich odwołań do kartezjańskich argumentów, to można uznać bez większych kłopotów, że jeden z fenomenów przesyconych – będących uprzywilejowaną kategorię fenomenu jako takiego – fenomen cielesności (chair) stanowi bezpośrednie nawiązanie do modelu auto-afektywnego Michela Henry’ego, znajdując swe zastosowanie w określeniu subiektywności „oddanego” (adonné). W niniejszym tekście rozwijamy powyższe zestawienie, będące również nawiązaniem do fenomenologicznej interpretacji Kartezjusza autorstwa samego Henry’ego. Tym właśnie Marion zajmuje się najszerzej w obrębie swej pracy historycznej. Husserl i Henry – spór o intencjonalność W artykule przedstawiam koncepcję intencjonalności w fenomenologii Edmunda Husserla i jej krytykę sformułowaną przez Michela Henry’ego. W pierwszej części tekstu przybliżam pojęcie intencjonalności i jego ewolucję w myśli Husserla. Argumentuję, że jest to pojęcie różnorodne, a Husserl oprócz aktów intencjonalnych dostrzegał także nieintencjonalne treści świadomości, szczególnie w fenomenach emocjonalnych i afektywnych. W drugiej części prezentuję główne punkty Henry’ego krytyki intencjonalności i jej dominacji w projekcie fenomenologii. Moim zdaniem, Henry nie dostrzega całej różnorodności zagadnienia intencjonalności w fenomenologii Husserla, a przez to jego krytyka jest jednostronna. Na zakończenie staram się pokazać, że Husserlowski projekt fenomenologii skupiającej się na intencjonalności i fenomenologia materialna (nieintencjonalna) proponowana przez Henry’ego nie są sprzeczne i wzajemnie się dopełniają.