Oswajanie horroru

Abstrakt

Artykuł prezentuje trzy książki Leszka Kołakowskiego: Obecność mitu (1972), Jeśli Boga nie ma... (pierwodruk angielski 1982) i Horror metaphysicus (pierwodruk angielski 1988) jako spójny wykład poglądów autora na kwestię stosunku wiedzy i wiary. Obecność mitu prowadzi do konkluzji, że – skoro niemożliwa jest wiedza bezzałożeniowa – to, co wiemy, stanowi tylko wycinek w obszarze naszej wiary. Jeśli Boga nie ma... głosi z kolei, że również religia nie dostarcza nam pewności bezwarunkowej: doświadczenie religijne jest nieprzekazywalne, a „teologia naturalna” prowadzi do błędnego koła: prawdziwość dowodów teologicznych musiałby gwarantować Absolut, którego istnienia właśnie próbujemy dowieść. Horror metaphysicus wreszcie mówi o uporczywej i beznadziejnej pogoni za Absolutem, którą uprawia filozofia europejska; choć od dawna świadoma, że jest nieosiągalny, jednak nie przestaje go ścigać.