O normatywistycznej koncepcji choroby

Abstrakt

Przedmiotem tego artykułu jest koncepcja, zgodnie z którą pojęcie choroby ma charakter normatywny. Najpierw precyzuję najważniejszą, hybrydyczną wersję tej koncepcji, przyjmującą, że stan będący chorobą musi spełniać zarówno stosowne kryterium aksjologiczne, jak i odpowiednie kryterium opisowe, po czym szkicuję kilka odmian tak rozumianego normatywizmu, które można wyróżnić ze względu na uznawane przez nie opisowe kryteria choroby. W dalszej części podaję ogólny schemat aksjologicznego kryterium choroby i przedstawiam wysuwany przeciwko niemu argument chorób pożądanych. W dwóch kolejnych częściach omawiam główne możliwości obrony aksjologicznego kryterium choroby przed tym zarzutem, polegającej bądź na zawężeniu aspektu negatywnej oceny, której ma podlegać każdy stan będący chorobą, bądź na ograniczeniu jej zakresu. Na koniec zastanawiam się, w jakim sensie naszkicowane odmiany ograniczonego normatywizmu stanowią koncepcje relatywistyczne, rozróżniając relatywizm w odniesieniu do zła choroby i relatywizm w stosunku do samej choroby.