Choroba na zdrowie. Wiwisekcja (według Kierkegaarda)

Abstrakt

Søren Kierkegaard nazywa rozpacz „chorobą na śmierć”, uznając jej paradoksalne symptomy – zdrowie, wzmożone poczucie życia, przedsiębiorczy optymizm – za zjawisko powszechne, dotyczące „milionów”. Tak rozumianą rozpacz określam mianem „choroby na zdrowie”, czyniąc z kategorii Kierkegaarda narzędzie opisu liberalno-kapitalistycznej „kondycji ponowoczesnej”. Poczucie powierzchownej satysfakcji z życia łączy się w ponowoczesności – jak przekonuję – z wypartym niepokojem i epizodami niekontrolowanej eskalacji podsycanego przez kapitalizm pragnienia. Człowiek chory na zdrowie to ktoś, kto uznał nieskończoność za problem, który można pominąć. Metaforą tego rodzaju kondycji jest rak, wskazujący na niepokój związany z „życiem pozbawionym życia”, od którego wyzwolić może jedynie kuracja mająca posmak przemocy, wzorem chemioterapii szkodliwa również dla zdrowych tkanek ludzkiego życia.