Leśmian i jego filozofia

Abstrakt

Ten poświęcony twórczości Leśmiana esej otwierają rozważania na temat związków pomiędzy literaturą a filozofią. W przypadku tego poety jest to dosyć ważne i znaczące wprowadzenie. Po pierwsze – jak pisze autor szkicu – każde dzieło literackie jest zarazem dziełem filozoficznym, bo w swym najgłębszym sensie zawsze odpowiada na podstawowe pytania filozofii. Z twórczości Leśmiana wyłania się jednak coś więcej, przez co przyjęło się go określać mianem najbardziej filozoficznego polskiego poety. W jego utworach odnajdujemy elementy składające się na jedyną w swoim rodzaju i zarazem bardzo spójną koncepcję świata, którą prezentował także w tekstach publicystycznychstyle='color:black'>. I choć ten szczególny światopogląd nie posiada cech „oficjalnego”, wyłożonego wprost systemu filozoficznego, style='color:black'>to jest na tyle wyrazisty, by bez żadnej przesady można było posługiwać się w odniesieniu do niego pojęciem „filozofia Leśmiana”. Autor szkicu, sięgając po wybrane wiersze i eseje poety, analizuje najbardziej istotne aspekty jego twórczości właśnie w kontekście tychże poglądów filozoficznych. Metafizyczna relacja między człowiekiem a rzeczywistością, koncepcja „człowieka pierwotnego”, związki poezji Leśmiana z poglądami Bergsona i „filozofią życia”, kwestia intuicji, miłości zmysłowej i śmierci oraz konstrukcja Leśmianowskich światów i zaświatów – to tylko niektóre z poruszanych tu problemów. Szczególny charakter poglądów poety podkreśla także to, że nieustannie przekraczały one granice jego dzieła, znajdując autentyczne ujście w życiu twórcy. Właśnie dlatego autor eseju nie pomija wątków biograficznych – pokazuje genialnego poetę jako człowieka z krwi i kości, który pośród swego rodzaju dziwactw, słabości, lęków i fascynacji ufnie poddawał się swojej wizji świata.