Nowa biologia Jakoba von Uexkülla

Abstrakt

Jakob von Uexküll (1864-1944) działał twórczo na gruncie szeroko rozumianych nauk biologicznych. Nie był jednak zrozumiany i uznany za życia. Niektórzy badacze uważali go za redukcjonistę przenoszącego na człowieka rozwiązania przyjęte na użytek zoologii. Przy takim podejściu wskazane przez tego myśliciela uwarunkowania świata ludzkiego jawią się wyłącznie jako organiczne czy biologiczne. Zdarzają się jednak opinie, że jego koncepcja powstała z mieszaniny nauki, mistyki i metafizyki, a wielu kwalifikuje go jako witalistę. Przeciwstawiam się takiemu ujęciu poglądów Uexkülla i proponuję własną, dokonaną w duchu Kantowskim interpretację jego koncepcji, której osią czynię kategorię podmiotu. Trafność mojego podejścia wzmacnia fakt, iż udaje mi się przedstawić poglądy tego autora jako nowatorską, konsekwentną, wielopoziomową konstrukcję, zbudowaną na określonych założeniach.