Polska transformacja a nurty liberalne

Abstrakt

Opinię publiczną przez długie lata karmiono polskimi sukcesami ekonomicznymi. Jest prawdą, że w ciągu ostatnich piętnastu lat stopa wzrostu PKB była dość wysoka, a stopa inflacji spadła do poziomu utrzymującego się w UE. Sukcesom tym jednak towarzyszy szereg negatywnych faktów i procesów niekorzystnie wyróżniających Polskę zarówno w UE, jak i w Europie Środkowej. W perspektywie ekonomii porównawczej, polski ład społeczno-ekonomiczny cechują następujące zjawiska. Masowe i długotrwałe bezrobocie. Stopa zatrudnienia wynosi według kryteriów MBP zaledwie nieco ponad połowę ludności w wieku produkcyjnym. Duży zakres ubóstwa. W latach 1996-2005 liczba osób żyjących poniżej minimum egzystencji wzrosła niemal trzykrotnie, choć dochód narodowy wzrósł w tym czasie o jedną trzecią. Znajduje to także wyraz w dużej liczbie bezdomnych oraz niedożywionych, a nierzadko głodujących dzieci. Duże i rosnące rozpiętości płac i dochodów rodzą niebezpieczeństwo oligarchizacji demokracji. Dziewiętnastowieczne warunki pracy w nowym sektorze prywatnym. Zanik związków zawodowych niemal nieistniejących w sektorze prywatnym. Kryzys państwa opiekuńczego, którego erozja jest dalej posunięta niż w innych krajach Europy Środkowej. Prywatyzacyjna praktyka sprzeczna z wymogami dystrybutywnej sprawiedliwości. Ten ład społeczno-ekonomiczny jest rezultatem konserwatywnej, neoliberalnej polityki, która w Polsce jest całkowicie bezzasadnie utożsamiana z liberalizmem w ogóle. Referat poświecony jest próbie rewindykacji tych nurtów liberalnych, które są otwarte na problematykę pełnego zatrudnienia, socjalnego bezpieczeństwa, demokracji właścicielskiej, egalitaryzmu i dystrybutywnej sprawiedliwości.