Nie-Boska Wielkiej Rewolucji

Abstrakt

Praca stara się odtworzyć tytułowe paradoksy, wskazane przez Szackiego w poglądach kontrrewolucyjnych myślicieli francuskich z przełomu XVIII i XIX wieku, przede wszystkim de Maistre'a i de Bonalda. Kluczowy z tych paradoksów polega na niemożliwości kontrrewolucji, czego Szacki dowodzi na podstawie tekstów samych kontrrewolucjonistów. Antynomia zawarta w tych tekstach ma postać konfliktu między niezmiennością natury i zmiennością historii - czyli konfliktu między „naturalną” i „wieczną” Francją przedrewolucyjną, która w niewytłumaczalny sposób istnieć przestała, a „nienaturalną” i „przypadkową” rewolucją, która stała się niezaprzeczalną rzeczywistością. Antynomia ta musiała być tym boleśniejsza dla kontrrewolucyjnych myślicieli, że byli również politykami; odwołując się do niezmiennego ładu, musieli de facto dążyć do rewolucji drugiego stopnia.