Droga Sokratesa, droga Abrahama

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest fenomenowi rozumu i wiary jako dwóch dróg poznania. Punktem wyjścia jest tu książka Lwa Szestowa Ateny i Jerozolima, w której wskazuje on na źródło kryzysu cywilizacji europejskiej. Jest nim upadek doświadczenia wiary i całkowite podporządkowanie naszego poznania rozumowi. Dla Szestowa rozum i wiara to dwie sprzeczne ze sobą porządki. Przekonanie to zostaje w niniejszym tekście podważone. Racjonalność nie wyklucza elementu wiary i vice versa - wiara nie wyklucza postawy racjonalnej. Niebezpieczeństwo dogmatyzmu i zniewolenia człowieka tkwi - wbrew temu, co twierdził Szestow - nie w monopolu rozumu, lecz w roszczeniach do posiadania pewności, które pojawić się mogą zarówno na drodze wiary, jak i poznania naukowego.