Horla w muzyce Chopina. O powinowactwach fantastycznych Stanisława Przybyszewskiego na przykładzie Z psychologii jednostki twórczej

Abstrakt

Artykuł Horla w muzyce Chopina. O powinowactwach fantastycznych Stanisława Przybyszewskiego na przykładzie "Z psychologii jednostki twórczej" poświęcony jest problemowi związków twórczości autora Requiem aeternam z treścią i estetyką fantastyki literackiej. Punktem wyjścia badań jest analiza fragmentu publicystycznej transpozycji muzyki Chopina, w którym Przybyszewski zawarł odwołanie do Horli, utworu fantastycznego Guy de Maupassanta. Bohater Maupassantowski stał się w oczach Przybyszewskiego symbolem tajemnicy kreacji artystycznej, ale także figurą syntetyzującą najważniejsze kategorie fantastyki: nieświadomość, zjawiska nadprzyrodzone, grozę oraz tematy ilustrujące głębie ludzkiej psychiki (zbrodniczość, zło, seksualność). Udowodnieniu tezy o przynależności poglądów estetycznych Stanisława Przybyszewskiego do nurtu fantastyki literackiej posłużył obfity materiał metodologiczny, zaczerpnięty z klasycznych i przede wszystkim nowoczesnych definicji literatury niewerystycznej. Obok koncepcji polskich badaczy (Danuta Knysz-Tomaszewska, Hanna Ratuszna, Marek Wydmuch i Michał Kruszelnicki) pojawiają się uznani badacze francuscy (Pierre-Georges Castex, Roger Caillois, Jean le Guennec, Gwenhaël Ponnau i Joël Malrieu).