„Nie obciążony wpływem żadnej sekty…”. Giambattista Vico w myśleniu Stanisława Brzozowskiego

Abstrakt

Spotkanie Stanisława Brzozowskiego z myślą Giambattisty Vica przypada na lata 1906-1911. Nad swoimi najważniejszymi książkami – Ideami,Legendą Młodej Polski, Głosami wśród nocy – pracował zatem krytyk już ze znajomością Vikiańskich założeń. Artykuł nie skupia się jednak na rekonstrukcji koncepcji włoskiego filozofa w ujęciu Brzozowskiego ani na badaniu recepcji myśli Vica w tekstach autora Idei. Perspektywa spotkania z Vikiem jest dla Brzozowskiego szansą na przebudowę własnej refleksji, a to z dwóch względów. Po pierwsze, widzi w myśleniu Vica propozycję dojrzalszą zarówno od współczesnych mu filozofii, jak i od wielu węzłowych propozycji filozofii nowożytnej. I po drugie, fenomen „poetyckiej” filozofii Vica polega dlań na takim ujmowaniu roli aktywności twórczej w relacji do świata społecznego, które uwzględniałoby potrzebę silnej podmiotowości. Brzozowski szukał takiej filozofii, która umacniałaby jednostkę, bynajmniej nie kosztem negowania naszej historyczności, ale dzięki optymalnej interpretacji związków między życiem a historią.