Ranga artystyczna i filozoficzna doniosłość pisarstwa Tadeusza Różewicza, a także uwaga, jaką poeta obdarza współczesną rzeczywistość i tkwiącego w niej człowieka predysponują go do roli patrona literatury, którą cechuje umiłowanie mądrości oraz formalna wirtuozeria. Ale poeta patronem jest niesfornym, zaś jego dzieło w osobliwy sposób reaguje na najgłębsze nawet odczytania, pozostawiając wrażenie, iż - by posłużyć się formułą samego poety - stanowią one "zawsze fragment". Nie osłabia to jednak pożytku płynącego ze studiowania dzieła Różewicza ani nie umniejsza wagi kolejnych prób jego interpretacji.

Robert Papieski, Radosław Romaniuk

"Jak daleko człowiek

może się posunąć?

Na swój sposób Księga Guinessa

Daje odpowiedź na pytanie

postawione przez Heideggera."

powiada pan Henri Hager

Z L' EXPRESS

Jak daleko "się" posunął

filozof w stosunku

do Hanny A. na to pytanie

spuśćmy zasłonę

aletheia jest banalna

jak opowieść z "Bild Z."

lub telenowela argentyńska

w polskiej telewizji...

Tadeusz Różewicz

Czy ikonosfera Różewicza nie kształtowała się w obszarze, rozpiętym między biegunami śmierci i miłości? Czy najśmielej nie wzbogacała tego, co od dawna zadomowiło się w polskiej prozie? Historia śmietników PRL-u odbiega przecież od historii śmietników europejskich.

Gdzie zobaczyć można śmietnik - jako śmiertelne posłanie? Śmietnik z Popiołu i diamentu? Gdzie reżyser filmu o Piłacie każe umierać Chrystusowi - na wysypisku śmieci? Gdzie - jeśli nie w Ósmym dniu tygodnia - zobaczymy miłość, która szuka spełnienia w pobliżu śmietników, bo nie znajduje innych miejsc i pościeli?

Kiedy jedziemy z Pireusu do Aten, szosa faluje, wznosi się albo opada w zgodzie z rytmem górzystego terenu. Ulegamy owemu rytmowi i ogarniamy skąpe lub coraz bardziej otwarte widnokręgi. Nie widać jeszcze miasta, ale widzimy Akropol. Widzimy jak monstrancję, wysoko zawieszoną nad Atenami i doliną. Czujemy się obdarowani w świąteczny sposób, patrząc na święte ruiny, widome w złotym, delikatnym pyle greckiego powietrza.

Andrzej Gronczewski