nr 1-2 (33) (2012)

Godność ludzka i autonomia

 

Godność to jedno z tych pojęć, które wywołują w nas najżywsze uczucia i reakcje. Kiedy ktoś narusza naszą godność, zostajemy ugodzeni w najgłębszą istotę naszego bytu. Taka osoba dopuszcza się poważnego uchybienia moralnego, karygodnego wykroczenia, czasem nawet przestępstwa. Mamy poczucie, że naruszenie godności, choć związane najczęściej z pogwałceniem wolności, integralności cielesnej czy psychicznej, jest czymś od owych czynów odróżnialnym, osobnym rodzajem przemocy, takim, który dotyka najbardziej. Dlatego chcemy, by nasza godność była respektowana. Ale oburzenie budzi też uwłaczanie godności innych osób. Zabiegamy o to, by poszanowana została godność naszych bliskich, przyjaciół, rodaków, przedstawicieli innych narodów czy kultur, słowem: wszystkich innych ludzi. Trudno nam odczuwać satysfakcję płynącą z poszanowania naszej godności, gdy poniewierana jest godność innych osób. Godność, obok wolności i sprawiedliwości, należy do rzędu tych spraw, na których zależy nam najbardziej.

Jakub Kloc-Konkołowicz

Dorota Pilas 

 

Czy można współcześnie odnaleźć realizację zasady godności w klasycznym prawie administracyjnym? Czy zakres uregulowań realizujących tę zasadę zmniejsza się czy zwiększa w obecnych złożonych czasach? Najłatwiej było zawsze odnaleźć uregulowania służące godności człowieka w kilku klasycznych działach prawa materialnego: w prawie egzekucyjnym, prawie pomocy społecznej oraz w dziale związanym z ochroną zdrowia w stanie terminalnym. Bezpośrednią realizacją zasady godności jest na pewno zasada poszanowania minimum egzystencji, nakaz udzielenia schronienia, pochówku i posiłku człowiekowi przez władze publiczne. Jednakże często prawo do pomocy społecznej było zasadniczo związane z domicylem, a co do konstrukcji - z obywatelstwem, choć reguluje również pomoc cudzoziemcom. Trzeba więc szukać w nim takich regulacji, które dotyczą każdego człowieka, a działania administracji są kierowane do danej osoby ze względu na należny „osobie ludzkiej” respekt, a nie tylko obywatelstwo lub bycie częścią wspólnoty samorządowej, czy np. mieszkańcom Unii Europejskiej. 

Irena Lipowicz

Spis treści

Jakub Kloc-Konkołowicz, Dorota Pilas
9-18

ROZPRAWY

Christoph Horn
19-33
Jan C. Joerden
35-48
Klaus Günther
49-64
Reinhard Brandt
65-100
Irena Lipowicz
101-115
Paweł Łuków
117-134
Mirosław Żarowski
135-178
Andrzej Maciej Kaniowski
179-198

FORUM PHILOSOPHICUM

Diogenes Laertios
199-216
Paweł Majewski
217-232
Michał Damski
233-241
Józef Piórczyński
243-302
Eliza Kącka
303-324
Ewa Borowska
325-345
Katarzyna Filutowska
PDF
347-360

RECENZJE I POLEMIKI

Mieszko Tałasiewicz
361-364
Marek Pokropski
365-367
Monika Tokarzewska
369-378
 
379-385